Czy wiecie, w jaki sposób transportuje się lody, owoce, warzywa, mięso, sery, ryby, mrożonki, farmaceutyki oraz czekoladę drogą morską?

Wykorzystuje się do tego reefery, czyli morskie kontenery chłodnicze (refrigerated container – RF). Kontenery te wyposażone są w agregat chłodniczy, który jest podłączony do zasilania na statku, dzięki czemu nadają się do przewozu towarów, które wymagają kontrolowanej temperatury podczas transportu.

Reefer – historia powstania

Pomysł na kontener chłodniczy powstał już w XIX wieku, kiedy to wiele towarów, takich jak owoce czy mięso, traciło swoją wartość w czasie długotrwałych podróży morskich. Pierwsze eksperymenty były przeprowadzane, używając lodu, soli i innych chłodzących substancji. W 1877 r. Ferdinand Carré zdołał przewieźć 150 ton mrożonego mięsa w 50 dni z Sydney do Wielkiej Brytanii na statku wyposażonym w chłodzenie kompresyjne. Pierwsze statki chłodnie, zaprojektowane specjalnie do transportu bananów, pojawiły się w 1901 roku, ale dopiero w latach 30. XX wieku firma „Banas Shipping Company” zaczęła stosować specjalne izolowane pojemniki, które mogły być zapełniane lodem. Prawdziwy przełom nastąpił jednak w 1960 roku, kiedy to amerykańska firma Matson Navigation wprowadziła pierwszy reefery wyposażony w agregat chłodniczy, który umożliwił kontrolę temperatury przez całą podróż. W latach 70. pojawiły się kontenery chłodnicze zaprojektowane specjalnie do transportu przez przewoźników kontenerowych.

Jak działa kontener chłodniczy?

Kontener chłodniczy musi być podłączony do źródła energii znajdującego się w bazie transportowej, na terminalu, na pokładzie statku lub do agregatu prądotwórczego.

Zadaniem kontenera chłodniczego jest utrzymanie trzech parametrów na stałym poziomie:

• temperatura: spora część szybko psujących się towarów wymaga konkretnych ustawień temperatury, w celu zachowania ich jakości podczas transportu. Standardowe kontenery chłodnicze są przystosowane do utrzymywania temperatury w zakresie od +25°C do -25°C dla ładunków schłodzonych i zamrożonych. Jednak istnieją też takie, które są w stanie utrzymać temperaturę do -35°C lub nawet niższą – do -70°C,
• wentylacja: niektóre towary wytwarzają gazy, które mogą doprowadzić do uszkodzenia ładunku –
  w ich przypadku konieczna jest wymiana powietrza w kontenerze. Do towarów wymagających ustawienia poziomu wentylacji zalicza się np. jabłka.
• wilgotność: ze względu na to, że niektóre produkty muszą być transportowane w niższym poziomie wilgotności w powietrzu, agregaty w reeferach posiadają funkcję osuszania. Standardem jest wilgotność względna pomiędzy 60% a 85%.

Należy pamiętać, że przed załadunkiem towar musi być schłodzony do wymaganej temperatury w celu zagwarantowania dobrej jakości i zapewnienia możliwie najlepszej trwałości produktów.

Podczas transportu istnieje również możliwość kontrolowania atmosfery – regulacji stężenia gazów wewnątrz kontenera takich jak azot, tlen i dwutlenek węgla. Jest to niezwykle ważne w przypadku transportu produktów spożywczych, zwłaszcza takich, jak warzywa i owoce, gdyż procesy życiowe w nich zachodzące zmieniają skład atmosfery, co może przyspieszać ich psucie.

Kolejną ciekawostką w temacie reeferów są kontenerowe pochłaniacze wilgoci, zapobiegające powstawaniu tak zwanego deszczu kontenerowego, czyli zjawiska skraplania się wilgoci w kontenerze. Absorbują wilgoć, dzięki czemu temperatura punktu rosy, czyli taka, przy której dochodzi do kondensacji wilgoci, jest utrzymywana poniżej poziomu temperatury powierzchniowej.

Reefer – zalety i wady

Zalety reeferów:

Kontenery chłodnicze przynoszą wiele korzyści w dzisiejszym globalnym handlu:

• zachowanie świeżości: pozwalają na transport świeżych produktów spożywczych na duże odległości, co pozwala ludziom na całym świecie delektować się sezonowymi smakami.
• zwiększenie wydajności: umożliwiają masowy transport towarów, co znacznie obniża koszty i zmniejsza straty w łańcuchu dostaw.
• ochrona produktów: kontenery chłodnicze zapewniają bezpieczny transport delikatnych towarów, takich jak farmaceutyki czy produkty chemiczne, które wymagają określonych warunków przechowywania.

Wady reeferów:

Mimo licznych zalet, reefery mają także pewne wady:

• wysokie koszty: kontenery chłodnicze są znacznie droższe od standardowych, ponieważ wymagają zaawansowanych systemów chłodniczych.
• zużycie energii: utrzymanie odpowiedniej temperatury podczas transportu wymaga dużej ilości energii, co może przyczyniać się do zwiększonej emisji gazów cieplarnianych.
• ograniczenia czasowe: czasami podróże morskie trwają dłużej niż planowano, co może wpływać negatywnie na jakość produktów.
  Planując transport z ich z wykorzystaniem należy pamiętać o ograniczeniach w ich dostępności.

Nieaktywne kontenery chłodnicze (NOR)

W transporcie, poza wykorzystaniem reeferów w sposób standardowy, spotyka się również sytuacje, gdy kontenery chłodnicze wykorzystuje się jako konenery standardowe poprzez wyłączenie agregatu. Wykorzystywane są one głównie w obszarach, w których występuje nadwyżka reeferów, a wysyłane są do rejonów z ich niedoborem. Z reguły używa się ich w transporcie powrotnym – do pustych kontenerów ładuje się wtedy innego rodzaju towary, a to zoptymalizuje koszty całej dostawy. Tego typu sprzęt jest z reguły w promocyjnej cenie, gdyż przestrzeń ładunkowa w kontenerze chłodniczym jest mniejsza niż w kontenerze suchym, ze względu na miejsce zajmowane przez agregat.
Pamiętać należy jednak, że w reeferze, ze względu na jego budowę, łatwiej o uszkodzenia, a ich naprawa jest droższa, w związku z czym należy zwrócić szczególną uwagę na delikatne obchodzenie się z ładunkiem podczas załadunku i wyładunku.

Podsumowując, reefery to niezastąpione narzędzie w transporcie i przemyśle spożywczym, umożliwiające transport produktów w doskonałych warunkach na skalę globalną. Ich ewolucja od pierwszych, prostych modeli do dzisiejszych zaawansowanych jednostek to przykład nieustannego postępu technologicznego, który przyczynił się do rewolucji w handlu i dostępności produktów na całym świecie.